Tiki Taka (Tiqui Taca) nổi lên như một trong những chiến thuật hoa mỹ nhất trong những năm đầu thế kỷ 21. Pep Guardiola cùng tập thể Barcelona chính là đại diện nổi bật nhất của lối chơi này. Thế nhưng khi mà bộ môn túc cầu ngày càng thực dụng hơn thì cách chơi đó cũng dần biến mất. Bài viết sau của Bongdaso sẽ giúp bạn biết thêm nhiều thông tin thú vị.
Tiki Taka – Lối chơi đầy ma thuật trong bóng đá
Dù có nhiều tranh cãi nhưng đến hiện tại, phần lớn người hâm mộ và các chuyên gia đều nhận định Tiki Taka được phát minh ra bởi Johan Cruyff. Khởi nguồn của lối chơi này chính là tấn công tổng lực trong thế kỷ 20. Từ nền tảng đó, ông đã thay đổi, phát triển thêm rất nhiều nhưng vẫn chưa có một tên gọi chính thức.
Sau đó nhiều năm, không có quá nhiều người để ý đến thánh Johan hay Barcelona cùng lối chơi của ông. Chỉ đến khi Luis Aragones dẫn dắt Tây Ban Nha vào 2004 và giành chức vô địch Euro 2008, Tiki-Taka mới được các chuyên gia quan tâm đến. Chỉ một thời gian ngắn sau đó, Pep Guardiola được bổ nhiệm dẫn dắt đội 1 của Barcelona, đây là lúc chiến thuật này xưng bá trời Âu.
Cách vận hành của chiến thuật Tiki-Taka
Tiki Taka lấy sự luân chuyển bóng làm trọng tâm, 10 cầu thủ ngoài thủ môn trong đội hình sẽ sử dụng các đường chuyền ngắn – trung bình. Từ đó, họ tịnh tiến bóng đến khung thành của đối thủ và ghi bàn, hiếm khi bị dừng lại đột ngột. Thứ vũ khí chết người này yêu cầu các cầu thủ khi không nhận bóng luôn di chuyển liên tục để đồng đội chọn được vị trí nhận đường chuyền thuận lợi.
Với Pep Guardiola, ông luôn sử dụng hàng tiền vệ như một điểm trung chuyển bóng, thoát pressing. Do đó, Barcelona ở thời điểm này cực kỳ khan hiếm các đường phất dài mà họ sẽ triển khai ngay tại sân nhà. Đó là lý do vì sao các cầu thủ luôn có thể chủ động khi cầm bóng.
Điểm đặc biệt trong lối chơi này là có rất nhiều đường chuyền ngắn được thực hiện khiến đối thủ luôn bị đặt vào thế bị động, khó đoạt được hay ngăn cản. Theo một số thống kê, Barcelona khi còn sử dụng chiến thuật này sẽ có trung bình 800-900 lượt chuyền mỗi trận. Đây cũng chính là điều tạo nên sự ma thuật của họ.
Nguyên nhân và sự sụp đổ của đế chế Tiki Taka
Đã từng có một lịch sử hào hùng như vậy nhưng bóng đá là một môn thể thao nghiệt ngã nên không thể nào có sự thống trị tuyệt đối. Kể từ khi Johan Cruyff phát triển lối chơi cho đến sau thời kỳ hoàng kim, chiến thuật này cũng đã gặt hái hàng loạt thành công. Tổng thời gian khoảng gần 40 năm từ 1980-2015.
Nhưng, khi mà Gegenpressing được sử dụng rộng rãi, từ đó Tiqui Taca cũng phải nhường chỗ. Bởi lẽ, việc lạm dụng các đường chuyền ngắn và đẩy cao đội hình sẽ khiến họ để lại một lỗ hổng rất lớn phía sau. Bên cạnh đó, áp lực cực cao từ đối thủ cũng khiến cho lối chơi này trở nên mất kiểm soát dẫn đến tỷ lệ chuyền hỏng xuất hiện liên tục.
Đó là lý do vì sao mà khi Pep Guardiola sang Bayern Munich và gần đây là Man City, ông đã phải tạo ra lối chơi kiểm soát bóng để đạt được thành công. Dù đã lụi tàn là vậy nhưng trong tâm trí của những người hâm mộ túc cầu giáo, thứ ma thuật mang tên Tiki Taka vẫn sẽ nằm trong tâm trí họ.
Điểm mạnh và yếu của Tiqui Taca
Dù đã không còn được yêu thích và sử dụng nhưng đây vẫn là một bài học mà bất kỳ học viên nào tại lò La Masia hay các trung tâm đào tạo HLV phải nắm rõ. Bởi lẽ họ có thể sử dụng nền tảng của lối chơi này để tạo nên bản sắc riêng. Hãy cùng điểm qua một số ưu/nhược điểm của Tiki Taka qua phần nội dung sau.
Ưu điểm
Để có được một thời kỳ hoàng kim kéo dài hàng chục năm thì chiến thuật này sẽ phải sở hữu những điểm mạnh mà các HLV có thể khai thác như sau:
- Tính đột biến cao: Vì quả bóng sẽ luôn được luân chuyển liên tục và không có một cầu thủ mục tiêu nào nên đối thủ rất khó bắt bài. Bất kỳ vị trí tiền vệ đến tiền đạo đều có thể xâm nhập vòng cấm để ghi bàn.
- Vì phần lớn thời gian bóng đều nằm trong chân của đội sử dụng Tiki Taka nên họ chắc chắn là bên kiểm soát thế trận. Khi này, các cầu thủ luôn được chủ động và tự do trong nhiệm vụ triển khai tấn công.
- Khi vận hành đội bóng theo cách này, các HLV có thể khắc chế nhiều chiến thuật khác. Trong thời kỳ đỉnh cao của Barcelona, việc đội bóng đè bẹp dải ngân hà Galacticos 1.0 mà Real tạo ra đã đủ để chứng minh sự nguy hiểm của họ.
Nhược điểm
Có thể nói, nhược điểm của lối chơi Tiki Taka đến từ chính những ưu điểm của chiến thuật này. Cụ thể:
- Các cầu thủ cần có bộ kỹ năng: cầm bóng – kiểm soát – di chuyển thông minh – qua người – thoát pressing. Rõ ràng, ngoài thế hệ vàng của Barcelona thì gần như không một CLB nào có một bộ khung đầy đủ như trên.
- Việc triển khai thành thục Tiki Taka yêu cầu các cầu thủ phải hiểu nhau đến mức độ khó tin. Điều này là không thể ở bóng đá hiện tại – nơi mà mỗi kỳ TTCN mở cửa có hàng loạt bản hợp đồng mới xuất hiện.
- Vì quá mải mê tập trung vào khâu lên bóng nên điểm yếu chí mạng của Tiqui Taca chính là chống phản công. Hãy nhớ rằng mỗi khi các đội bóng vận hành theo lối chơi này để tấn công, hàng phòng ngự của họ chỉ còn từ 2-3 người.
- Nếu sử dụng các cầu thủ cao to, chiến thuật này sẽ khó có thể vận hành khi khả năng đột phá kém, thiếu sự dẻo dai và khả năng qua người. Từ đó các đội gần như mất đi khả năng chống bóng bổng trước đối thủ.
Hy vọng rằng bài viết trên của cẩm nang bóng đá cũng đã mang đến cho bạn đọc cái nhìn tổng quan về “Ma thuật Tiki Taka”. Dù đã lụi tàn nhưng đây vẫn là một lối chơi đã từng thống trị giới túc cầu. Đừng bỏ qua các bài viết về những chiến thuật hấp dẫn khác tại trang chủ của chúng tôi bạn nhé.
